Bealach ùr Coire Shalach gu an Ionad Nàdair a-nis fosgailte!

Thuirt Màrtainn Hughes: ‘Mar neach a tha dealasach a thaobh a’ bhlàir a-muigh agus creag-eòlas, tha àite sònraichte agam nam chridhe don Choire Shalach ach chan e mise a-mhàin a tha ga mheas iongantach. Ged a tha an Coire Salach a’ ciallachadh “lag ghrànda” ann an Gàidhlig, cha b’ urrainn seo a bhith na b’ fhade bhon fhìrinn; is e ann an da-rìribh aon de na h-ulaidhean nàdarra as iongantaiche ann an Alba. Coltach ri mòran fhacail Bheurla nach eil ag eadar-theangachadh dìreach gu Gàidhlig, tha e a’ ciallachadh cuideachd “lùbadh nan uisgeachan” a tha mòran nas coltaiche ris na chì daoine nuair a bhios iad a’ tadhal. Tha a’ ghil sònraichte agus tha daoine an-còmhnaidh air am beò-ghlacadh nuair a thig iad an seo oir tha an t-àite nas coltaiche ri coille-uisge, a dh’aindeoin a bhith suidhichte am measg fraoch is farsaingeachd Gàidhealtachd na h-Alba.

‘Nuair a choimheadas mi air ais gu an uair a thòisich sinn air an obair leasachaidh, chan urrainn dhomh a chreidsinn gu bheil sinn air a dhol bho bhith às aonais siognal fòn ann an 2018, gu goireasan nuadh-aimsireil a chuidicheas luchd-tadhail le eòlas nas fheàrr fhaotainn aig an àite neo-àbhaisteach seo. Tha e dha-rìribh a’ taisbeanadh na h-obrach a tha sinn a’ coileanadh aig Urras Nàiseanta na h-Alba gu an làrach a ghleidheadh, ath-stèidheachadh agus a leasachadh do na ginealaichean ri teachd.’

Bidh cothrom aig luchd-tadhail cuideachd air tlachd a ghabhail à cafaidh grèim-siubhail, àite suidhe còmhdaichte a-muigh, taighean-beaga agus pàirce chàraichean air an robh mòr-fheum còmhla ri puingean neartachaidh dealain do charbadan. Bidh goireasan cuidhteachaidh sgudail glas agus gorm rim faotainn do bhanaichean turasachd.

Tha dealbhadh a’ phròiseict air a stiùireadh le Ailtirean Oberlanders, aig a bheil stiuidothan air feadh Alba, a’ gabhail a-steach a dhà air a’ Ghàidhealtachd. Am measg nam feartan dealbhaidh seasmhach air an gabhail a-steach do na goireasan ùra, tha pumpaichean teas bho èadhair, puingean neartachaidh charbadan dealain, cruinneachadh uisge bhon sgàil-bhrat mullaich airson nan taighean-beaga agus ath-chuairteachadh uisge glas.

Tha Bealach Gil Choire Shalaich mar aon de na prìomh phròiseactan air an lìbhrigeadh tron ro-innleachd 10-bliadhna againn gu Nàdar, Bòidhchead is Dualchas do na h-Uile a lìbhrigeadh, agus tha ar cinn-uidhe a thaobh dualchas dìonaichte Alba a shaidhbhreachadh, a’ ceadachadh do nàdar soirbheachadh agus ga dhèanamh comasach do dh’iomadachd nas motha de dhaoine is coimhearsnachdan air faighinn do na togalaichean againn gus an slàinte is sunnd a thoirt am feabhas.

Thuirt Philip Long OBE, Àrd-Oifigear Urras Nàiseanta na h-Alba: ‘Tha Gil Choire Shalaich cho sònraichte, bho a clach-eòlais air leth agus bun-structar Bhioctòirianach gu na slighean-coiseachd, seallaidhean agus fiosrachadh luchd-tadhail fiadh-bheatha. Tha an obair leasachaidh is gleidhidh a tha air a choileanadh, a’ taisbeanadh gu follaiseach ro-innleachd ùr Urras Nàiseanta na h-Alba ann a bhith airson nàdar, bòidhchead agus dualchas mìorbhaileach na dùthcha a roinn leis na h-uile.

‘Le bhith a’ toirt cothrom a-steach nas fhasa agus nas seasmhaiche don àite shònraichte seo, faodaidh sinn barrachd dhaoine a chuideachadh gu eòlas a chur air bòidhchead anabharrach agus do-chreidsinneach Choire Shalaich, agus aig an aon àm a’ cur gu mòr ris an sgìre ionadail agus na daoine a tha a’ còmhnaidh agus ag obair an seo. Tha sinn fìor thaingeil do chom-pàirtichean agus luchd-taic an Urrais a tha air ar cuideachadh leis a’ phròiseact seo a lìbhrigeadh tro an cuid taic fhialaidh ionmhasail.’

Tha am pròiseact de £3.1 millean air a bhith comasach tro mhaoineachadh de £1,297,071 bhon Mhaoin Dualchais Nàdarra is Cultarach a tha air a stiùireadh le NatureScot agus pàirt-mhaoinichte tro Mhaoin Leasachaidh Roinneil na h-Eòrpa. Is e adhbhar na maoine, dualchas nàdarra is cultarach air leth na Gàidhealtachd agus nan Eilean adhartachadh agus a leasachadh, ann an dòigh a tha gan gleidheadh agus gan dìon, a’ cruthachadh agus a’ cumail suas obraichean, gnothachasan agus seirbheisean ann an coimhearsnachdan ionadail tron seo.

A thuilleadh air sin, tha obair air frith-rathaidean agus eadar-mhìneachadh air an làraich air taic fhaotainn bho chluicheadairean Crannchur Còd-puist nan Daoine tro phròiseact Gràdh do ar Nàdar. Tha an còrr den inbheisteadh airson na h-obrach aig a’ Choire Shalach mar thoradh air an taic fhialaidh leantainnich agus dealas bhuill Urras Nàiseanta na h-Alba agus luchd-taic eile.

Co-thaobhaichte ri geòlas gun choimeas na gile sa bheil mìle a dh’fhaid, a tha mu uair a thìde bho Inbhir Nis agus dìreach 15 mionaidean à Ulapul, faodaidh luchd-tadhail coimhead sìos 100m air easan leumach Abhainn Droma bho dhrochaid crochte Bhioctòirianach na làraich a chaidh a thogail le Sir John Fowler ann an 1873. Chaidh Sir John air adhart a dhealbhadh Drochaid Fhoirthe agus bha e gu mòr an sàs ann an dealbhadh Trèana Fo-thalamh Lunnainn. O chionn ghoirid, tha £10,000 de dh’obair càraidh dèanta air an drochaid chrochte.

Tha a mheanbh-aimsir fhèin aig bonn na gile a dh’fhaodas a bhith puing no dhà nas blàithe na ìre talmhainn. Tha seo a’ comasachadh do ghnèithean air leth, mar am breabadair-ladhrach, soirbheachadh agus cur gu mòr ri inbhe na gile mar Làrach de Shùim Shònraichte Shaidheansail.

Thuirt Kirsten Makins, Manaidsear Pròiseact Maoin Dualchais Nàdarra is Cultarach: ‘Tha Bealach Gil a’ Choire Shalaich na ghoireas mìorbhaileach a mheudaicheas cothrom luchd-tadhail air aon de na Tèarmainn Nàdair Nàiseanta as ainmeile ann an Alba. Tha an t-ionad seo a tha air a dhealbhadh cho grinn, còmhla ri lìonra tarraingeach de shlighean, na eisimpleir fìor mhath de mar a tha a’ Mhaoin Dualchais Nàdarra is Cultarach a’ cuideachadh phròiseactan gu inbheisteadh anns a’ Ghàidhealtachd ’s na h-Eileanan. Tha sinn a’ cur mealadh naidheachd air Urras Nàiseanta na h-Alba airson crìoch a chur air a’ phròiseact bhrosnachail seo a chuidicheas luchd-tadhail gu mòr gu tlachd a ghabhail à dualchas mìorbhaileach nàdarra is cultarach na h-Alba.’

Thuirt Laura Chow, Ceannard Charthannasan aig People’s Postcode Lottery: ‘Tha sinn dìreach air ar dòigh gun cuidich maoin air a togail leis na cluicheadairean againn, le ruigsinneachd a leasachadh agus eòlas an luchd-tadhail àrdachadh aig Gil a’ Choire Shalaich, le bhith a’ cur taic ri obair air na frith-rathaidean agus eadar-mhìneachaidh aig an Tèarmann Nàdair Nàiseanta iongantach seo. Chaidh Crannchur Còd-puist nan Daoine a chruthachadh gus taic fad-amail a sholarachadh do charthannasan, agus tha sinn moiteil taic a thoirt do dh’Urras Nàiseanta na h-Alba le obair gleidhidh dheatamach tro phròiseact Love Our Nature.’